|
Dipten Gelen Parıltı Orta Roma İmparatorluk Çağı (M.S. 2. ve 3. Yüzyıl)  Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’ndeki Orta Roma İmparatorluk Çağına tarihlenen
eserler M.S. 1. yüzyıl sonundan başlayarak tüm M.S. 2. yüzyılı kapsayan ve M.S.
3. yüzyıla kadar süren evrede yapılmışlardır. Kazı dışı yollarla müzeye gelen
eserleri tarihlemekte çok zorluk çekilmektedir. Cam yapıtların bazı tipleri çok
sevilerek tüm Roma İmparatorluk Çağında kullanılmış, bazı tipleri de bir süre
sonra imalattan kaldırılmıştır. Bodrum Müzesi’nde Orta Roma İmparatorluk Çağına
tarihlenen içki kapları bulunmaktadır. Ayrıca müze koleksiyonunda yer alan
kaideli ve kaidesiz kâseler günlük olarak kullanılan eşyalardır. Bodrum
Müzesi’ndeki bezemeli sürahi o çağın kullanılan lüks malları arasına
girmekteydi.
Müze koleksiyonunda tek bir minyatür küp bulunmaktadır. Bu minyatür küplere
Anavarza kazılarında da rastlanmıştır. Bunların, içindeki parfümlerle birlikte
armağan olarak mezarlara bırakıldıkları bilinmektedir (M.Stern, 1989:602
res.11). Günlük yaşamda sofra eşyası olarak kullanılan küresel ve silindir gövdeli
şişelerle, malzeme depolamak için kullanılan kare şişelerden Bodrum Müzesi’nde
birer örnek bulunmaktadır. Bunlar arasında küresel gövdeli, yaka ağızlı tek bir şişe, Karia Bölgesi
çevresinde bir atölyede imal edilmiş olmalıdır. Bir başka silindir gövdeli küçük
şişe Kaunos kazısında bir mezarda bulunmuştur. Bu tip şişelerin büyük olanları
ilaç depolamak, küçük olanları parfüm koymak için yapılmıştır. Suriye’de bir
eczacıya ait mezarda benzer şişeler bulunmuştur (bkz. M.Stern, 1989: 603-604).
Marmaris’te bir grup eserle birlikte bulunan silindir gövdeli büyük şişe, lüks
yapıtlara bir örnektir. Silindir gövdeli bu şişe ile birlikte M.S. 1. yüzyıla
tarihlenen dilimli bir kâse de ele geçmiştir. Doğaldır ki bu eserler toplama
olup ayrı yerlerde bulunmuşlardır. Bu kulplu, silindir gövdeli şişe ya da
surahi, o çağda sofra eşyası olarak günlük yaşamda kullanılan kaplardandır. Bu
tür bazı yapıtlar, kremasyon sonucu oluşan küllerin korunması için kullanılan
urna’lar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu urna’lara daha çok Orta Avrupa’da
rastlanmaktadır (D.B. Harden, 1988: 96-97 fig.38-39). Bu yapıt Bodrum Müzesi’nin
güzel eserleri arasında yer almaktadır. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde tek bir kare şişe bulunmaktadır. Kare
şişeler M.S. 2. yüzyılda malzeme depolamak için kullanılan çok yaygın bir tipin
bilinen örneğidir. Müzedeki bu kare şişe, yarım kalıba üfleme yöntemi ile
yapılmıştır. Taban kısmında ortada yer alan kabartma yivlerin çevresinde dört
adet kabara bulunmaktadır. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde yer alan Orta İmparatorluk Çağı yapıtları
arasında parfüm şişeleri diğer şişelere oranla daha çoktur. Bunlar kendi başına
ayakta durabilecek formda yapılmış, şamdan tipi unguentariumlardır. Özellikle
çok yaygın bir tip olan konik biçimli yapıtlar ile çan biçimli, üçgen ve yassı
üçgen gövdeli parfüm şişeleri vardır. Hepsi serbest üfleme yöntemiyle yapılmış
ve açık mavi-yeşil renklidir. Bunlar antik kentlerdeki pazar yerlerinde,
dükkânlarda, içlerindeki ürünle birlikte pazarlanan ve günlük yaşamda
kullanıldığı kadar mezarlara armağan olarak konmak üzere satılmış yapıtlardır.
Hepsi kısa zamanda yapılmış, çok pahalı olmayan basit yerel üretim eşyalarıdır.
Bodrum Müzesindeki M.S. 2. yüzyıl yapıtları, genel olarak sofra eşyası ya da
malzeme depolamak için yapılmış; Karia Bölgesinde veya yakın çevrede, örneğin
Ege Bölgesi’nde imal edilmiş günlük kullanıma dönük kaplardır.
|