Sinema

 Yard. Doç. Dr. Nejat Ulusay
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi


Türkiye’de sinema, kriz dönemleri hariç, her zaman popüler bir ortam/araç/eğlence biçimi oldu. Seyirci, salon ve film yapım sayılarının kademeli olarak artmasıyla, 1950’lerin sonundan 1970’lerin ortasına kadar Türkiye’de sinema birçok açıdan “altın çağı”nı yaşadı. Türkiye’de televizyon yayıncılığının batıya göre geç başlaması, sinemanın biricik kitlesel eğlence biçimi ve popüler kültür alanı olarak öne çıkmasında önemli bir neden oluşturmakta. Türkiye’de yapım, dağıtım ve gösterim ayaklarıyla düzenli işleyen, gerçek anlamda bir film endüstrisi hiçbir zaman oluşmadı. Ancak, özellikle Yeşilçam döneminde anaakım sinemanın popüler film türleri ve yıldız oyuncuları üzerinden geniş bir seyirci kitlesiyle kurduğu dinamik ilişki yerli sinemanın kurumlaşmasını sağladı.

Sinemanın Türkiye’deki serüveninde yabancı film gösterimi ağırlıklı bir yer oluşturmakta ve bu derlemenin yayımlandığı yeni bin yılın ilk yıllarında özellikle Amerikan sinemasının ürünleri, dünyanın başka birçok yerinde olduğu gibi, Türkiye film pazarında da baskın bir konumda. Türkiye’nin küresel kapitalizme entegre ve Avrupa Birliği üyesi olma çabalarının yoğunlaştığı bu sancılı yeni dönem sinema alanında da kendi parametrelerini oluşturdu. Türkiye’de film yapımı 1990 sonrasında marjinal bir uğraş haline geldi, bir yandan da uluslararası bir boyut kazandı. Eurimages üyeliği Türk sinemasına uluslararası ortak yapım ve görece de olsa dış pazar olanaklarını açarken, filmlerde ele alınan konular, anlatım biçimleri ve oyunculuk tarzları açısından geleneksel olanla bir kopuş gerçekleşti ve ağırlıklı olarak “sanat sineması” doğrultusunda bir eğilim ortaya çıktı.

Türk sinemasında ilk renkli filmler, "Halıcı Kız" (Muhsin Ertuğrul) ve "Salgın" (Ali İpar) sırasıyla 13 Nisan 1953 ve 15 Aralık 1953 tarihlerinde gösterime girdi. İlk renkli film denemesi ise 1948'de Baha Gelenbevi'nin yönettiği "Çıldıran Kadın" adlı filmle gerçekleşti. Siyah-beyaz bu filmin yalnızca Kız Kulesi ile ilgili sahneleri renkli çekilmişti. Agfacolor tekniğiyle çekilen ve 150 bin TL'ye mal olan "Halıcı Kız" ise gişede başarılı olamadı.





 
Bu site Kültür ve Turizm Bakanlığı Bilgi Sistemleri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır.
Bu sayfa 6147 kez gösterilmiştir.